۲۷ دی‌ماه سالروز شهادت شهید مجاهد سید مجتبی نواب صفوی است شهیدی که راه و رسم مبارزه را به بسیاری از بزرگان انقلاب آموخت و جرقه جهاد خالصانه را در ذهن بسیاری از انسان‌های آزاده زد؛ جرقه‌ای که بعدها آتش فروزان و چراغ پرفروزی چون رهبر انقلاب را در ثمرات خود به یادگار گذاشت. مقام معظم رهبری (حفظه الله) در مورد نواب فرموده‌اند: اولین جرقه‌های انگیزش انقلاب اسلامی به‌وسیله نواب در من به وجود آمد و هیچ شکی ندارم که اولین آتش را در دل ما نواب روشن کرد.

در دنیای امروز جریان‌های مختلف برای تسخیر قلب‌ها و فکرها ابزارهای بسیاری را در اختیار می‌گیرند و هزینه‌های گزافی می‌کنند تنها هالیوود سالانه ۷۰۰ تا ۹۰۰ فیلم می‌سازد تا بتواند بر افکار عمومی جهان تأثیری مطابق میل اربابانش قرار دهد.

اما نواب نه دانشگاهی داشت تا در آن نیروی همفکر بپروراند و نه دستگاه تبلیغات عریض و طویلی مثل هالیوود در اختیار داشت او حتی برای بیان عقایدش تریبون درستی نداشت و از این مسجد به آن مسجد و از این جمع به آن جمع می‌رفت تا کسانی را برای ادامه مسیر پیدا کند و فدائیان اسلام را گرد هم جمع کند.

نکته اینجاست که مگر نواب در آن فضای خفقان چه داشت که توانست آتش مبارزه را در دل‌های آگاه روشن کند.

حرکتی که برای خدا باشد یقیناً از طرف خدا یاری می‌شود. نواب شخصیتی بود که همه حرکت‌هایش با محوریت معارف توحیدی بود. او تنها حسابی که بازکرده بود حساب خدا بود و چون خدا را پشتوانه خود می‌دید از احدی خوف نداشت. همین اخلاص نواب زبان تحسین بنیان‌گذار انقلاب را گشود و اما راحل (ره) زمانی که می‌خواهند در یک جمله نواب را تعریف کنند می‌فرمایند: نواب بسیار اخلاص داشت.

از خصوصیات خاص نواب این بود که منافع حزبی و گروهی را در تصمیم‌گیری‌ها دخالت نمی‌داد و حاضر نبود از اسلام برای غیر از اسلام خرج کند.

همین اخلاص در نواب ثمره‌ای عظیم به اسم شجاعت داشت شجاعت در بیان، تصمیم و عمل. او زمانی که می‌بیند در دوران نخست‌وزیر حسنعلی منصور بدترین ظلم‌ها به ملت روا می‌شود در تصمیمی شجاعانه و پس از استفتاء از برخی از مراجع وقت اقدام به اعدام انقلابی منصور می‌کند. البته مباشر در این قضیه صادق امانی است اما تمام حرکات فدائیان تحت نظارت نواب و به دستور او انجام می‌شد.

نواب آن زمان که در زندان بود ذره‌ای اظهار تذلل نکرد و حتی رئیس زندان را با لحنی قاطعانه خطاب قرار داده و برای او چنین می‌نویسد:

هوالعزیز

رئیس کل زندان جلیلوند

تو این نوکر بی‌اراده جنایتکاران! به جنایتکارانی که برادران مرا تبعید کردند بگو که مرا هم پیش برادرانم ببرند و یا آن‌ها را پیش من بیاورند، فوراً و سریعاً یکی از این دو کار را انجام دهید، امید است انشاء الله در دنیا به‌زودی و در آخرت به عذاب الیم الهی و غضب شدید خداوند قهار گرفتار شوید.

إن شاء الله تعالی

لعنهالله علیکم اجمعین

زندان قصر خربه الله

به یاری خداوند توانا

سید مجتبی نواب صفوی

در دنیای سیاست هرکه شجاعانه‌تر وارد شود و از انفعال دوری کند یقیناً ابتکار عمل را در دست خواهد گرفت و نواب نمونه از این ورود شجاعانه بود که ابتکار عمل را در دست گرفت و اگرچه خونش در این راه ریخته شد اما چراغ حرکت‌های انقلابی را در ایران و حتی بعضی از نقاط جهان روشن نمود.

شجاعت بر خواسته از اخلاص نواب باعث می‌شد تا او بر سر تکلیف معامله نکند و هر جا به نتیجه‌ای رسید به آن عمل کند؛ مثلاً درزمانی که دین توسط کسروی مورد هجمه قرار گرفت آن‌کسی که به پا خواست و برای اعدام کسروی قدم برداشت فقط نواب بود. البته این حرکت نواب نیز مثل سایر حرکات او مستند به‌حکم فقهای جامع الشرائط وقت بود؛ مثلاً در اعدام کسروی با حکم مرحوم آیت‌الله حاج‌آقا حسین قمی اقدام نمودند و حتی بعد از اعدام کسروی این مرجع آگاه در دفاع از حرکت نواب فرمودند: عمل آنان «اعدام کسروی» مانند نماز، از ضروریات بوده و احتیاجی به فتوا نداشته؛ زیرا هرکسی به پیغمبر (ص) و ائمه (ع) جسارت و هتاکی کند، قتلش واجب و خونش هدر است.»

نواب که خود را مکلف می‌دید در هر جا که لازم بود ورود پیدا می‌کرد و خود را به پشتوانه خداباور داشت او هرگز احساس ضعف نمی‌نمود و در مقابل کدخداهای دروغین و اعتبارات متعارف دنیا سر فرود نمی‌آورد. همین روحیه باعث شده بود تا نواب که یک طلبه جزء بود قبل از کودتای ۲۸ مرداد بااقتدار نخست‌وزیر وقت را مورد خطاب قرار داده و در نامه‌ای به او می‌نویسد:

هوالعزیز

آقای دکتر محمد مصدق نخست‌وزیر! پس از سلام شما و مملکت در سخت‌ترین سراشیب سقوط قرارگرفته‌اید چنانچه احساس کرده و معتقد شده باشید که نجات‌بخش شما و مملکت، اجرا برنامه مقدس پیغمبر اکرم (ص) میباشد و پس از تمام جریانات گذشته آماده اجرا احکام مقدس اسلام باشید، قول میدهم که شما و مملکت را با یاری خدای توانا و به برکت اجرا احکام و تعالیم عالیه اسلام از هر بدبختی و سقوط و فسادی حفظ نمود به منتهای عزت و سعادت معنوی و اقتصادی برسانم.

تهران- به یاری خدای توانا

سید مجتبی نواب صفوی

درواقع نواب روحیه خدامحور داشت و همین روح توحیدی باعث شده بود تا دل‌های آماده و روح‌های آزاده به او گرایش پیدا کنند و سر خط مبارزه و انقلابی گری را از او بگیرند.

نواب را می‌توان یک نمونه بسیار خوب برای حرکت‌های سیاسی سیاستمداران الهی دانست نمونه‌ای که خدا در محور فعالیت‌های او قرار داشت و همه‌چیز در دایره توحید تفسیر می‌شد. سیاستی که کدخدا در آن هیچ است و همه قدرت‌ها در مقابل قدرت الهی ناچیز می‌باشد.

بازخوانی شخصیت نواب و سیره سیاسی او برای سیاست‌مداران روز جهان اسلام از واجبات است و جا دارد به‌جای استفاده از متون علوم سیاسی ترجمه‌شده از غرب سیره سیاسی او در دانشگاه‌های بزرگ دنیا و در رشته‌های مرتبط با علوم سیاسی تدریس شود تا همگان شاخصه‌ای سیاست اسلامی را بشناسند.