به گزارش ۸دی، کارخانه دخانیات واقع در سه کیلومتری جاده رشت به فومن است که زمانی اطراف آن خالی از سکنه بود و به نوعی در خارج از شهر قرار داشت ولی چندین سال است به دلیل وسعت بی‌اندازه رشت و جلوگیری نکردن از ساخت و ساز در این محله، پشت کارخانه، خانه سازی‌های فراوانی شده و هم اینک محله دخانیات که نام خود را وامدار کارخانه دخانیات است، در محدوده شهرداری منطقه چهار رشت قرار گرفته است.

گشتی در این محله و توجه به اندازه خانه‌های واقع در آن واقعیتی تلخ به نام حاشیه نشینی را بر ملا می‌کند. بناهایی در یک تا دو طبقه در زمین‌هایی با وسعت بسیار کم، حیاط‌هایی به اندازه تردد یک خودرو و شاید کوچک‌تر، خانه‌هایی تنها با یک پنجره نورگیر و‌گاه ساخته شده بر سطح زمین مرطوب گیلان. کوچه پس کوچه‌های تنگ و باریک، محله‌ای شلوغ و فاقد امکانات شهری و از همه بد‌تر دود همراه با بوی توتون که از فن‌های بزرگ پشت کارخانه، گازهای سمی را به محیط تزریق می‌کند.

رنج‌هایی که به چشم مسئولان نمی‌آید

رنج ساکنان این محله تنها کم برخورداری از امکانات شهری نیست. نفس‌هایی که به شماره افتاده و آلودگی‌هایی که گریبان مردم این محل را گرفته، تنها بخشی از ارمغان همجواری با کارخانه دخانیات است که سلامت ساکنان به خصوص کودکان و سالمندان را تهدید می‌کند.

ساکنان این محل سال‌ها است که از دود این کارخانه و گازهای این شرکت تولیدی به مسئولان شکایت کرده‌اند ولی به گفته ساکنان این محل نه تنها درباره هوای آلوده این منطقه اقدامی صورت نگرفته که حتی مسئولان برای ورود فاضلاب این کارخانه به تالاب عینک- یکی از جاذبه‌های طبیعی شهر رشت- نیز چاره اندیشی نکرده‌اند.

ماه بانو، یکی از ساکنان محله دخانیات که خانه‌اش دقیقا پشت کارخانه قرار گرفته از رنج‌های همسر جانبازش تعریف می‌کند از همسری که اگرچه سیگار نمی‌کشد اما دکتر‌ها به خاطر مشکل قلبی و ریوی جوابش کرده‌اند و از کار افتاده شده و حالا ماه بانو با کارگری در خانه مردم خرج داروهای همسرش را می‌دهد و زندگی خانواده پنج نفره‌شان را می‌چرخاند.

او می‌گوید: قسمت انتهایی کارخانه بعضی روز‌ها به شدت بوی نامطبوعی دارد، به خصوص روزهایی که هوا ابری و ساکن است، وضعیت آلودگی هوا تشدید شده و نفس آدمِ سالم هم به شماره می‌افتد.

با اینکه مدیران کارخانه اخیراً بخشی از دودکش‌های این مجتمع را به سمت رودخانه جانمایی کرده‌اند ولی همچنان گازهای سمی مهم‌ترین مشکل ساکنان این محل است.

یکی دیگر از ساکنان این محل توضیح می‌دهد: آلودگی این محل آنقدر زیاد است که زندگی برای ساکنان سخت شده.

مجتبی ادامه می‌دهد: خیلی‌ها دوست دارند از این محله بروند و جایی زندگی کنند که هوای خوبی داشته باشد اما ملک‌های این منطقه به خاطر آلودگی‌های ناشی از وجود کارخانه دخانیات ارزش پایینی دارند و کسی حاضر به خرید آن‌ها نیست از طرفی هم تنها سرمایه بسیاری از ساکنان این محله همین ملک‌ها است به همین خاطر مجبوریم در این محله بمانیم و کسی نمی‌داند بعد از چندسال چه بر سر ما و بچه‌های ما خواهد آمد.

وی نا‌امیدانه می‌افزاید: زندگی و سلامت ساکنان این محل برای مسئولان اهمیتی ندارد.

وعده‌هایی که عملی نشدند

رسیدگی به وضعیت هوای نامطبوع اطراف کارخانه دخانیات و ورود فاضلاب این کارخانه به تالاب عینک (تالابی شهری واقع در میانه محله دخانیات) هرچند مهم‌ترین دغدغه مردم این محله است اما وعده‌های‌گاه و بیگاه مسئولان برای ساماندهی به این وضعیت و عملی نشدن این وعده‌ها، امید خیلی‌ها را نا‌امید کرده است.

وقتی درباره وضعیت محله از صاحب بقالی کوچکی که مغازه‌اش درست پشت حصارهای شرکت دخانیات قرار گرفته می‌پرسیم، می‌گوید: زندگی برای ساکنان این محله به سختی می‌گذرد و خیلی‌ها یا آسم دارند یا مشکل قلبی تازه بوی نامطبوع آلودگی‌های تالاب هم باید به همه این‌ها اضافه کنید.

او که نمی خواهد خود را معرفی کند، می‌افزاید: وعده مسئولان درباره ساماندهی این محله تمامی ندارد. هر بار یک عده می‌آیند و می‌روند در ‌‌نهایت اوضاع بهتر که نمی‌شود هیچ، امید ما هم هر روز نا‌امید‌تر می‌شود.

این شهروند ادامه می‌دهد: مدیران شرکت دخانیات قول داده بودند بخشی از خانه‌های اطراف را خریداری و ضمیمه شرکت کنند تا سرمایه‌ای دست بعضی از اهالی را بگیرد و بتوانند از این محله کوچ کنند و یا قرار بود با ایجاد فضای سبز بخشی از آلودگی هوا را کم کنند ولی سالهاست این وعده در حد حرف باقی مانده و اقدام عملی صورت نگرفته است.

پیگیری برای حل معضل آلودگی در محله دخانیات

ساماندهی به وضعیت محله دخانیات تنها یکی از چندین مواردی است که مدیریت شهری و ارگان‌های مربوطه باید به آن رسیدگی کرده و به وعده‌هایی که به مردم این منطقه داده‌اند، عمل کنند.

رئیس کمیسیون بهداشت، محیط زیست و خدمات شهری شورای شهر رشت در این باره می‌گوید: ساکنان محله دخانیات از اقشار ضعیف جامعه هستند و مشکل آلودگی هوای این محله ناشی از دود شرکت تولیدی دخانیات، هزینه‌های درمانی را هم بر ساکنان این محل تحمیل کرده است.

فاطمه شیرزاد ادامه می‌دهد: این محله از نظر امکانات شهری نیز بسیار ضعیف بوده و اخیرا شهرداری تلاش کرده تا با ایجاد سرای محله نسبت به این منطقه توجه بیشتری نشان دهد.

وی درباره ساماندهی آلودگی‌های ناشی از کارخانه نیز توضیح می‌دهد: با توجه به اینکه مدیرعامل این شرکت به تازگی تغیر کرده بنا داریم تا با دعوت از وی و مدیر کل محیط زیست استان، به کمیسیون بهداشت و محیط زیست شورای شهر، وضعیت آلودگی این کارخانه را به چالش کشیده و از مسئولان امر بخواهیم تا با حساسیت بیشتری به سلامت ساکنان پشت دخانیات توجه کنند.

شیرزاد تاکید می‌کند: هیات مدیره این شرکت باید نسبت به تعویض دستگاه‌های فرسوده خود اقدام کرده و در ساختار جدید کارخانه، روش‌های جدید استاندارد و حفظ محیط زیست و سلامت شهروندان را مد نظر قرار دهند.

وی با اعلام هشدار نسبت به تهدید سلامت شهروندان این محدوده از طریق گازهای سمی شرکت دخانیات تصریح می‌کند: به طور حتم اقدامات اولیه برای حل مشکل ساکنان محله دخانیات از طریق تعامل با هیات مدیره این کارخانه خواهد بود تا نسبت به بهسازی کارخانه و رعایت استانداردهای لازم برای جلوگیری از انتشار آلودگی‌های کارخانه به محیط اطراف اقدام اساسی کنند.

رئیس کمیسیون بهداشت شورا همچنین تاکید می کند: در صورت به نتیجه نرسیدن نشست‌های تعاملی با مدیران کارخانه بی‌شک ابراز‌های قانونی می‌تواند گره گشای مشکل باشد.

شیرزاد وعده می‌دهد تا به زودی بازدیدی از محله دخانیات داشته و ضمن بررسی مشکلات زیست محیطی این منطقه، از نزدیک با شهروندانی که به دلیل دود کارخانه دچار بیماری شده‌اند نیز دیدار کند.

سهل انگاری کارخانه دخانیات در رفع مشکلات

هرچند از ابتدا ساخت و ساز در اطراف کارخانه دخانیات اشتباه بزرگی بود که به واسطه سوء مدیریت مدیران شهری وقت انجام شد اما مدیران کارخانه دخانیات نیز سهم عمده‌ای در ایجاد و گسترش آلودگی‌های زیست محیطی در این منطقه داشته و سهل انگاری آن‌ها در ساماندهی به این وضعیت، شرایط را وخیم‌تر کرده است.

رییس اداره نظارت و پایش اداره کل حفاظت محیط زیست گیلان از تلاش‌های این اداره برای ارتقای سلامت شهروندانِ ساکن در محله دخانیات خبر می‌دهد.

احسان الله شکری می‌گوید: مجتمع دخانیات گیلان، پیش از سکونت شهروندان در این محل احداث شده بود و به نوعی، از ابتدا نباید اجازه ساخت و ساز در این محل به مردم داده می‌شد.

وی می‌افزاید: بررسی‌های به عمل آمده از سوی کار‌شناسان محیط زیست نشان می‌دهد، مجتمع دخانیات برای رفع بوی نامطبوع و هدایت پس آب صنعتی به تالاب عینک تاکنون اقدام اساسی انجام نداده و با توجه به شکایت‌های مردمی به اداره بازرسی، محیط زیست چندین بار به شرکت دخانیات اخطار داده تا مشکلات زیست محیطی خود را حل کند.

شکری خاطر نشان می‌کند: برای رفع معضل‌های یاد شده، تکنولوژی‌های جدیدی وجود دارد که محیط زیست تلاش دارد با بومی سازی این تکنولوژی‌ها بر اساس اقلیم گیلان، این شرکت خود را ملزم به رعایت استانداردهای زیست محیطی دنیا کند.

وی تصریح می‌کند: پس از شکایت ساکنان دخانیات مبنی بر هدایت فاضلاب صنعتی کارخانه به مرداب عینک، محیط زیست موضوع را بررسی کرده و از مجتمع دخانیات خواست تا فیلترهای ویژه تصفیه در محل خروجی پس آب ایجاد کند.

شکری درباره نمونه برداری از پس آب تصفیه شده شرکت دخانیات خبر می‌دهد و تصریح می‌کند: در حال حاضر مجتمع دخانیات در حال نصب فیلترهای ویژه تصفیه است تا پس آب صنعتی خود را پیش از ورود به تالاب عینک تصفیه کند از این رو محیط زیست نیز برنامه بازرسی و نظارت خود را ادامه داده و بدون شک تا رسیدن به نتیجه مطلوب موضوع را پیگیری خواهد کرد.

وی تاکید می‌کند: به محض مشخص شدن نتایج تحقیقات و بررسی‌ها بر روی نمونه برداری‌های انجام شده از پس آب کارخانه دخانیات، در این باره به شهروندان اطلاع رسانی می‌شود.

هرچند نا‌امیدی مردم این محله از عمل کردن مسئولان به وعده‌های خود از گفته‌های ساکنان محل پیدا است اما شاید وعده بازدید رئیس کمیسیون بهداشت شورای شهر رشت از این منطقه و تحقق وعده‌های وی درباره جلب همکاری مدیران مربوطه برای ساماندهی وضعیت این محله و پیگیری‌های رئیس اداره نظارت و پایش محیط زیست گیلان کور سوی امیدی را در دل شهروندان ساکن در محله دخانیات زنده کند.

انتهای خبر/