به گزارش ۸دی، در ایام نمایشگاه نمایشگاه کتاب قرار بود ماکت کتاب رونمایی می‌شود اما برخی علل این رونمایی را به تاخیر انداخت و چاره این شد که کتاب در اواخر آبان سال ۱۳۹۴ روانه بازار نشر شود؛ آنهم در شمارگان شگفت‌انگیز صدهزارنسخه. در دوره‌ای که برخی ناشران به شمارگان زیرهزار روی آورده‌اند ناشری کتابی نفیس را روانه بازار نشر کرده است. و حالا«روایتی از زندگی و زمانه حضرت آیت‌الله سیدعلی خامنه‌ای» در پیشخوان کتاب‌فروشی‌هاست و یک‌به یک مخاطبان خود را پیدا می‌کند.

در آغازین روزهای انتشار کتاب قراری با جعفر شیرعلی‌نیا نویسنده کتاب گذاشتیم تا درباره کتاب صحبت کنیم.

شیرعلی‌نیا: چند روز است همه از من می‌­‌پرسند انگیزه­ات از نوشتن این کار چه بوده؟ گفتم شغلم این است. ولی نکته اصلی که من را به این کار و کارهای دیگر را کشانده، این است که کلاً سیستم مطالعه در ایران مشکلاتی دارد و بعضاً صحبت‌­هایی بدون پشتوانۀ تاریخی گفته می‌­‌شود و همین باعث شده ذهن ما شکل شفاهی بگیرد که حالا یک سوابق تاریخی هم دارد. وقتی ذهن شفاهی مردم یک مقدار متلاطم شود هر لحظه ممکن است یکی بگوید من خاطره­‌ای داشتم و یا فلانی بودم این اتفاق افتاد همه جا متلاطم می‌­شود یا دچار تغییر و تحولاتی می‌­شود. در صورتی که می‌­شود این هیجانات را خیلی کمتر کرد اگر ما قدری به سمت فضای مکتوب و محققانه برویم.

کتاب زندگی رهبر انقلاب نه تنها برای قشری که به ایشان ارادت دارند یا قبولشان دارند- به عنوان کسی که اگر بخواهیم در صد سال اخیر کسانی در سرنوشت مردم ایران وحتی جهان تاثیر داشته­ اند را نام ببریم، حتماً یکی از آن‌ها ایشان هستند- و هم از طیفی که ایرانی هستند و در این کشور زندگی می‌کنند- به همین لحاظ به نظرم یک احساس ضروری این است که آدم­هایی را که در سرنوشت­مان خیلی تاثیرگذارند بشناسیم و بدانیم چه می‌­گویند و حرفشان بشناسیم و این یک انگیزه اولیه است که ما بیاییم روی این شخصیت­‌ها کار کنیم.

قصۀ دوم بحث جایگاه رهبران در دنیاست؛ بالاخره رهبران خودشان یک شاخۀ مطالعاتی هستند، زندگی­نامه­‌هایشان، کار‌ها و تاثیرگذاری­شان و شناخت روحیات و زندگی­شان. انقلاب اسلامی هم با دو رهبر شناخته می‌­شود، یعنی بنیانگذار انقلاب امام خمینی و رهبر انقلاب که الان که بعد از ایشان حدود ۲۶ سال است رهبر جمهوری اسلامی هستند. بسیار عجیب است که ما کل این ۲۶ سال را بدون جنگ آن هم در جنگی­‌ترین منطقه سپری کردیم. این برای خیلی از جاهای دنیا سوال است که ایشان کیست و راجع به ایشان هم چه در بعد داخلی و چه بعد خارجی خیلی کم کار شده است. در بخش خارجی که اصلاً احساس می‌­شود ایشان بایکوت است و بعضی معتقدند این بایکوت عامدانه است.

شیرعلی‌نیا: مقدمه را همه می‌­خوانند (با خنده) چون خیلی­­‌ها کتاب را نخواندند ولی مقدمه را خواندند. ما نمی‌­گوییم قطعاً و یقیناً تمام حرف را راجع به موضوعی که درباره آن کار کردیم می‌­گوییم ولی دو نکته را در کار‌هایمان رعایت می‌­کنیم، یکی اینکه با مخاطب صریح باشیم، دوم اینکه صادقانه آن چیزی که به آن رسیدیم را با مخاطب درمیان بگذاریم یعنی من به عنوان کسی که می‌­رود تحقیق می‌­کند و تا الان حدود ۴۰۰ کتاب را برای هر پروژه­‌ای مطالعه می‌­کنم در پایان به عنوان کسی به نتیجه‌­هایی می‌­رسم. سعی می‌­کنم نتیجه­‌ها را با مخاطبم درمیان بگذارم.

راجع به زندگی حضرت آقا یک رابطه­‌ای بوده در حوزۀ کارم که صحبت­‌های ایشان برایم مهم بود. تقریباً از سال حدود ۷۹، به صورت جزئی (البته شخصی) شروع به‌فیش برداری کردم. صحبت­‌های ایشان را از ۶۸ به بعد را کار کردم با سختی­‌ها­ی‌های خودش. آن موقع حدیث ولایت هنوز کامل نشده بود و صحبت­­‌ها را از این طرف و آن طرف پیدا کردم. تا سال ۸۹ که کلید این کار زده شد آن کار ده ساله­ روی بیانات و صحبت­‌ها پشتوانۀ خیلی محکمی برای من بود، آن کار جرقه­‌ای شد وقتی با دوستان درباره نوشتن چنین کتابی صحبت کردیم و به نتیجه رسیدیم که انجام دهیم. ما در مرحلۀ اول با جایی مطرح نکردیم که داریم این کار می‌­کنیم، به دلیل فضایی‌که بود نگرانی­هایی داشتیم.

شیرعلی‌نیا: بله. کار درآنجا کلید خورد. (همزمان با تاسیس انتشارات سایان) بنایمان بود کار خصوصی باشد. این را من مهم‌ترین مشکل جمهوری اسلامی می‌­دانم که بحث این است کار خصوصی نیست، یعنی کسی دلش نمی‌­آید در این باره پول خرج کند.

شیرعلی‌نیا: هر کسی برای خودش اهدافی تعریف کرده است. مرحوم علی صفایی می‌­گفت «آدم هر چقدر قدرتمند باشد اگر طرح نداشته باشد ناگریز مهره در طرح آدم­های طرح­دار می‌­شود ولی اگر آدم طرح داشته باشد هیچ وقت مهره نمی‌­شود». لُپ کلامی که من از نهضت امام خمینی و دیدگاه آقا و تاریخ صد ساله از مشروطه تا امروز مطالعه کردم دیدم کلید تاریخ صد ساله ما مردم هستند. جایی که از مردم فاصله گرفته شده و مردم نادیده گرفته شدند قطعاً شکست خوردیم و جایی که مردم آمدند در صحنه یک صحنه­‌ای درست کردند مثل سال ۵۷ که واقعاً همه جا را تکان داده است. این را آویزۀ گوشم کردم که مخاطب اصلی مردم است و این ارتباط مردم حداقل در شرایط فعلی در فضای خصوصی معنا می‌­دهد. شما اگر بخواهی خودت را تعریف بکنی…

شیرعلی‌نیا: بله. یک موقعی همین را بعضی­‌ها اینقدر سنگین حساب می‌­کنند که مثلا یکدفعه ۸ طبقه ساختمان و بودجه و.. گرفتند ولی بعد از ده سال هم کارشان درنیامد، ولی یک موقع کارهایی وجود دارد که واقعاً فقط بخش دولتی می‌تواند بودجه آن را بدهد، الان بعضی­‌ها هم این را به آن سو می‌­برند ولی در این زمینه من به این هم خیلی معتقد نیستم، من معتقدم راجع به موضوعات مختلف­مان باید با مردم حرف زد. وقتی حرف می‌­زنی می‌­بینی همه دارند شفاهی می‌­گویند و اغلب شنیده­اند و نخوانده‌­اند.

امسال خیلی دوست داشتم کتاب موسیقی جمهوری اسلامی را روی میز داشته باشیم تا ببینیم بالاخره حرف انقلاب راجع به موسیقی چیست؟ دوست داشتم کتاب حقوق بشر هم داشتیم که وقتی اینهمه می‌­گوییم این‌ها این همه دروغ راجع به حقوق بشر دروغ می‌گویند مشخص شود اینطور می‌­گویند، یکی الان به شما بگوید نظر جمهوری اسلامی راجع به حقوق بشر را بدهید من بخوانم ببینم چه کتابی می‌­خواهید بگذارید جلوی او؟ راجع به موسیقی کجا حرف­مان را می‌­زنیم؟ الان خیلی جا‌ها حضرت آقا می‌­گویند ما از غرب طلب داریم، در بحث زنان طلب داریم، در داخل از خیلی چیز‌ها طلب داریم. ما با سینما حرف داریم که چیست؟ برای من مهم است که در زمان جنگ سینمای ما چه می‌­کرده است؟ از خیلی کارگردانان پرسیدم که شما در ۸ سال جنگ شد مثلا یکبار یک نقشه بردارید تا ببینید جنگ چیست و الان کجاست؟ خیلی عجیب است که جواب منفی است! این باید ریشه‌­یابی شود که چرا از یک طرف مطالبه جمهوری اسلامی و از طرف دیگر مطالبه انقلاب اسلامی از این حوزه­‌ها چیست؟

به نظرم آفت کار کردن در جاهای دولتی این است که یک پولی می‌­آید وسط، ۶، ۷ قراردارد هم با طرف می‌­بندد و آخر هم هیچ کدامش درنمی‌­آید.

شیرعلی‌نیا: در آن من یک بخش‌­اش را نوشتم و آن هم مربوط به حوزه کاری خودم بود. یعنی حوزه مسائل ایران بعد از انقلاب را در آن کتاب نوشتم و باقی را حالت مشاور داشتم.

شیرعلی‌نیا: همینطور است. ما چند تا کار را با هم انجام می‌­دهیم. یکی تربیت محقق است، داریم یکسری آدم درست می‌­کنیم برای این کار. تقریبا الان از ۶ سال شاید بیشتر است راجع به مسائل ایران بعد از دوران مشروطه دارم با این تیم تحقیقاتی کار می‌­کنم.

در این حوزه فیش‌ها دارد دسته‌­بندی می‌­شود، فیش­‌برداری می‌­شود. الان راجع به شهید بهشتی یکسری چیز‌ها وجود دارد، راجع آقای مطهری، راجع به علامه طباطبایی، حتی در سال­های اخیر راجع به رئیس­ جمهورهای ایران، مثلا درباره آقای احمدی­ نژاد، البته ما الان قصدی نداریم کاری انجام دهیم، ولی این‌ها دارد در این سیستم انجام می‌­شود. یک دغدغه ما این بود. در دنیا کلا کار روی دوش آرشیو است ولی ضعیف­‌ترین بخش ما هم آرشیو است. یعنی چه در بخش رسانه. اصلا کار یعنی آرشیو، کار تحقیقی، هنری یعنی آرشیو. همین کتاب جنگ،‌‌ همان عکس­‌ها، شاید اولین بار است در ایران. برای یک کتاب کار عکاسی انجام شده است، اقلام و تجهیزات جنگ. ولی دیدیم مثلا چقدر آقای می‌رکریمی گفت این به درد سینمایی­‌ها خیلی می‌­خورد ولی می‌­رفتی می‌­دیدی نیست. الان آرشیو پوسترهای تبلیغاتی انتخابات را کجا می‌­شود پیدا کرد؟ دیدیم کسی به فکر نیست گفتیم ما حداقل به فکر جیب خودمان و به فکر این آرشیو‌ها باشیم که یک چیزهایی را تهیه کنیم. به خاطر همین این کار را گسترش دادیم.

شیرعلی‌نیا: من همچنان راجع به جنگ کشش دارم و ممکن است اگر جایی برسد که نیاز به من نباشد برگردم به حوزه جنگ، معتقدم تحولی که آقا می‌­گوید در علوم انسانی می‌­تواند با تجربه ما در جنگ و انقلاب رقم بخورد. آقا می‌­گویند که تجربه جنگ یک گنج است. گنج را که نمی‌­شود رفت و از خیابان برداشت، تا می‌­خواهی کُلنگ بزنی یک نفر دردش می‌­گیرد، یکی می‌­گوید زمین برای من است [می‌­خندد]. یعنی آن برداشتی که از جنگ است، جنگ خیلی فرا‌تر از این حرف‌ها دارد و آن یک کار علمی جداگانه­ای است.

انتهای خبر/